ഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രകൃതിദത്ത അത്ഭുതങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ അരിസോണയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഗ്രാൻഡ് കാന്യൻ (Grand Canyon). കോടിക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളെടുത്ത് കൊളറാഡോ നദി (Colorado River) കൊത്തിയെടുത്ത ഈ ഭീമാകാരമായ മലയിടുക്ക്, ആരെയും വിസ്മയിപ്പിക്കുന്ന ഭൂമിയുടെ അത്ഭുതമാണ്.
ഗ്രാൻഡ് കാന്യൺ ഒരു വലിയ ഗർത്തം മാത്രമല്ല, അത് ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ ഒരു കവിതപോലെയാണ്. ഏകദേശം 277 മൈൽ (446 കി.മീ) നീളവും 18 മൈൽ വരെ വീതിയും ഒരു മൈലിലധികം (1.6 കി.മീ) ആഴവുമുള്ള ഈ ഗർത്തത്തിന്റെ അളവുകൾക്ക് മുന്നിൽ ആരും ഒന്ന് അമ്പരന്നുപോകും. സൂര്യരശ്മി പതിക്കുന്നത് അനുസരിച്ച് ചുവപ്പ്, ഓറഞ്ച്, സ്വർണ്ണവർണ്ണങ്ങളിലായി മാറുന്ന പാറക്കെട്ടുകളാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രധാന ആകർഷണം.
ഗ്രാൻഡ് കാന്യന്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യം സവിശേഷമാണ്. ഏകദേശം 5 മുതൽ 6 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് കൊളറാഡോ നദി മലയിടുക്കിലൂടെ ഒഴുകിത്തുടങ്ങിയതോടെയാണ് ഈ ഗർത്തത്തിന്റെ രൂപീകരണം ആരംഭിക്കുന്നത്. ഇവിടെ കാണുന്ന പാറഭിത്തികൾ, ഏകദേശം 200 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ഭൂമിയുടെ ചരിത്രമാണ് പുറത്തുകാട്ടുന്നത്. താഴെ കാണുന്ന വിഷ്ണു ബേസ്മെന്റ് പാറകൾ ഭൂമിയുടെ ആദ്യകാലത്തെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു. ദശലക്ഷക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളുടെ പാറയുടെ പാളികൾ നഷ്ടപ്പെട്ട, വളരെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പാറകൾ പ്രായം കൂടിയ പാറകളുടെ മുകളിൽ നേരിട്ട് കാണപ്പെടുന്ന 'ഗ്രേറ്റ് അൺകോൺഫോർമിറ്റി' പോലുള്ള പ്രതിഭാസങ്ങൾ ഇവിടുത്തെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഭൂമിശാസ്ത്ര രഹസ്യങ്ങളാണ്.
കാന്യന്റെ മുകളിൽ നിന്ന് നദിയിലേക്കുള്ള വലിയ ഉയരവ്യത്യാസം കാരണം, ഇവിടെ അഞ്ച് വ്യത്യസ്തങ്ങളായ ആവാസമേഖലകളാണുള്ളത്. ഇത് കാലാവസ്ഥയുടെയും സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെയും കാര്യത്തിൽ കാനഡയിൽ നിന്ന് മെക്സിക്കോയിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുന്നതിന് തുല്യമാണ്. 1,500-ൽ അധികം ഇനം സസ്യങ്ങളും, അത്യപൂർവമായ കാലിഫോർണിയൻ കോണ്ടോർ എന്ന കഴുകനും, ഈ പ്രദേശത്ത് മാത്രം കാണുന്ന ഗ്രാൻഡ് കാന്യൺ പിങ്ക് റാറ്റിൽസ്നേക്കും ഉൾപ്പെടെ നിരവധി വന്യജീവികൾ ഇവിടെയുണ്ട്. സന്ദർശകർക്കായി പ്രധാനമായും സൗത്ത് റിം, നോർത്ത് റിം എന്നീ രണ്ട് വശങ്ങളാണുള്ളത്. ഇതിൽ സൗത്ത് റിം കൂടുതൽ ജനപ്രിയവും വർഷം മുഴുവനും തുറന്നിരിക്കുന്നതുമാണ്.
ഗ്രാൻഡ് കാന്യൻ വെറും ഒരു വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രം മാത്രമല്ല. നൂറ്റാണ്ടുകളായി തദ്ദേശീയരായ അമേരിക്കൻ ഗോത്രങ്ങളായ ഹവാസുപൈ, ഹോപി, നവാജോ, ഹുവാലപൈ എന്നിവരുടെ വാസസ്ഥലമാണിത്. ഇവർ ഈ ഗർത്തത്തെ പുണ്യഭൂമിയായാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. മുൻ അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് തിയോഡോർ റൂസ്വെൽറ്റ് 1908-ൽ നാഷണൽ മോണ്യുമെന്റായി പ്രഖ്യാപിച്ച ഈ പ്രദേശം 1919-ൽ ഗ്രാൻഡ് കാന്യൻ നാഷണൽ പാർക്കായി മാറി. ഇന്ന്, ഇത് യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക കേന്ദ്രം കൂടിയാണ്. ഗ്രാൻഡ് കാന്യൺ ഒരു യാത്രാ ലക്ഷ്യം എന്നതിലുപരി, ഭൂമിയുടെ അഗാധമായ ചരിത്രത്തിലേക്ക് നമ്മെ കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോകുന്ന ഒരു അവിസ്മരണീയമായ അനുഭവമാണ് നൽകുന്നത്.
Grand Canyon is an amazing, mile-deep natural wonder in Arizona, USA, mainly carved by the Colorado River over millions of years. Its layered rocks tell the story of almost 2 billion years of Earth's boomi shasthram (geological science), making it a massive history book carved in stone. If you go there, you can enjoy adipoli views from the popular South Rim, where nammude ancient tribes like the Havasupai lived for thousands of years.