നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കുമുമ്പ്, വടക്കൻ ആഫ്രിക്കയിലെ വിശാലമായ മണൽപരപ്പിലൂടെ ഒഴുകിയെത്തുന്ന നൈൽ നദിയുടെ ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ തീരങ്ങളിൽ ഒരു മഹാസംസ്കാരം പൂവണിയുകയുണ്ടായി, അതാണ് പുരാതന ഈജിപ്റ്റ്. ഈജിപ്റ്റിനെ 'നൈലിന്റെ ദാനം' (Gift of the Nile) എന്നാണ് ഗ്രീക്ക് സഞ്ചാരികൾ വിളിച്ചിരുന്നത്. നദിയായിരുന്നു അവരുടെ ജീവനാഡി; കൃഷിക്കും, ഗതാഗതത്തിനും, അവരുടെ കാലഗണനയ്ക്കും (വർഷത്തെ പ്രളയകാലം, വിളവെടുപ്പുകാലം, വരണ്ടകാലം എന്നിങ്ങനെ തിരിച്ചിരുന്നു) എല്ലാം നൈൽ തന്നെ ആശ്രയം. (Ancient Egypt, the mysterious world of pharaohs and gods!)
മരണം ഒരു പുതിയ തുടക്കം
പുരാതന ഈജിപ്ഷ്യൻ സംസ്കാരത്തിൻ്റെ പ്രധാന ഘടകം ഫറവോ ആയിരുന്നു. ദൈവീകമായ ശക്തിയുള്ള രാജാക്കന്മാരായിട്ടാണ് ഫറവോമാരെ കണക്കാക്കിയിരുന്നത്. രാജ്യം ഭരിക്കുന്നതും, ദൈവങ്ങളെ ആരാധിക്കുന്നതും, 'മാറ്റ്' (Ma'at) എന്ന പ്രപഞ്ച നീതിയും സന്തുലിതാവസ്ഥയും നിലനിർത്തുന്നതും ഫറവോയുടെ ഉത്തരവാദിത്തമായിരുന്നു.
ലോകത്തെ വിസ്മയിപ്പിച്ച അവരുടെ വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ് ഗിസയിലെ പിരമിഡുകളും സ്ഫിങ്ക്സും. ഫറവോമാരുടെ മരണാനന്തര ജീവിതത്തിനായി പണിത ശവകുടീരങ്ങളായിരുന്നു പിരമിഡുകൾ. കർണാക്, ലക്സോർ എന്നിവിടങ്ങളിലെ കൂറ്റൻ ക്ഷേത്രങ്ങളും അവരുടെ ദൈവഭക്തിയുടെയും നിർമ്മാണ വൈദഗ്ധ്യത്തിൻ്റെയും അടയാളങ്ങളാണ്.
ചിത്രങ്ങളും ചിഹ്നങ്ങളും ഉപയോഗിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈജിപ്ഷ്യൻ ലിപി. അവരുടെ ചരിത്രവും, വിശ്വാസങ്ങളും, ഭരണകാര്യങ്ങളും ഈ ഹൈറോഗ്ലിഫ്സ് ലിഖിതങ്ങളിലൂടെയാണ് ഇന്നും നമ്മെ തേടിയെത്തുന്നത്.
ദൈവസങ്കൽപ്പം
ഈജിപ്തുകാർക്ക് ഒരൊറ്റ ദൈവമല്ല, പ്രകൃതിയിലെ എല്ലാ ശക്തികളെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന അനേകം ദൈവങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു (ബഹുദൈവാരാധന). ഓരോ ദൈവത്തിനും മനുഷ്യൻ്റെയോ, മൃഗത്തിൻ്റെയോ, അല്ലെങ്കിൽ രണ്ടും ചേർന്ന രൂപമോ ഉണ്ടായിരുന്നു.
റ (Ra): സൂര്യദേവൻ, എല്ലാ ദൈവങ്ങളുടെയും ഫറവോമാരുടെയും പിതാവ്. പ്രഭാതത്തിൽ ആകാശത്തിലൂടെ സഞ്ചരിച്ച് ലോകത്തിന് വെളിച്ചം നൽകുന്നു.
ഓസിരിസ് (Osiris): മരണാനന്തര ജീവിതത്തിൻ്റെയും നൈൽ നദിയുടെ ഫലഭൂയിഷ്ഠതയുടെയും ദേവൻ.
ഐസിസ് (Isis): മാതൃത്വത്തിൻ്റെയും മാന്ത്രികവിദ്യയുടെയും ദേവത. ഓസിരിസിൻ്റെ ഭാര്യ.
ഹോറസ് (Horus): ആകാശത്തിൻ്റെയും രാജത്വത്തിൻ്റെയും ദേവൻ. ഫറവോ ഈ ദൈവത്തിൻ്റെ ഭൂമിയിലെ അവതാരമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടു.
അനൂബിസ് (Anubis): മരണപ്പെട്ടവരുടെ സംരക്ഷകനും മമ്മിവൽക്കരണത്തിൻ്റെ (embalming) ദൈവവും. ചെന്നായയുടെ രൂപം.
ഈജിപ്ഷ്യൻ വിശ്വാസത്തിൽ മരണം എന്നത് അവസാനമായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് മറ്റൊരു ലോകത്തേക്കുള്ള യാത്രയായിരുന്നു. ഈ ലോകത്തെപ്പോലെ അവിടെയും ജീവിക്കാനായി, മരണപ്പെട്ടവരുടെ ശരീരം മമ്മിവൽക്കരണം വഴി കേടുകൂടാതെ സൂക്ഷിച്ചു. 'കാ' (ആത്മാവ്) 'ബാ' (വ്യക്തിത്വം) എന്നിവയെ പുനർജനിക്കാനായി സുരക്ഷിതമാക്കുന്ന ചടങ്ങായിരുന്നു ഇത്.
മരണശേഷം ആത്മാവ് ഓസിരിസിൻ്റെ കോടതിയിലെത്തും. അവിടെ അനൂബിസ്, മരണപ്പെട്ടയാളുടെ ഹൃദയം, 'മാറ്റിൻ്റെ തൂവലുമായി' (സത്യത്തിൻ്റെയും നീതിയുടെയും പ്രതീകം) തൂക്കിനോക്കും. ഹൃദയത്തിന് തൂവലിനേക്കാൾ ഭാരം കുറവാണെങ്കിൽ അവർക്ക് അനശ്വരമായ സ്വർഗ്ഗത്തിലേക്ക് (Aaru) പ്രവേശിക്കാം. ഭാരക്കൂടുതലുണ്ടെങ്കിൽ ആ ഹൃദയം 'അമ്മിറ്റ്' (Ammit) എന്ന ഭീകരജീവി ഭക്ഷിക്കും.
ഈജിപ്ഷ്യൻ നിഗൂഢതകൾ
ഈജിപ്ഷ്യൻ സംസ്കാരത്തിലെ പല കാര്യങ്ങളും ഇന്നും ഉത്തരം കിട്ടാത്ത നിഗൂഢതകളായി നിലനിൽക്കുന്നു. യാതൊരു ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യകളും ഇല്ലാത്ത ഒരു കാലഘട്ടത്തിൽ ലക്ഷക്കണക്കിന് കല്ലുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഗിസയിലെ പിരമിഡുകൾ പോലുള്ള കൂറ്റൻ നിർമ്മിതികൾ എങ്ങനെയാണ് ഇത്ര കൃത്യതയോടെ പണിതുയർത്തിയത് എന്നത് ഒരു വലിയ നിഗൂഢതയാണ്. നൈൽ നദിയിലെ വെള്ളപ്പൊക്ക സമയത്ത് കല്ലുകൾ വലിച്ചുകൊണ്ടുപോയി തൊഴിലാളികൾ മാസങ്ങളോളം ജോലി ചെയ്താണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചതെന്നാണ് പ്രധാന സിദ്ധാന്തം.
രാജകീയ ശവകുടീരങ്ങൾ തുറക്കുന്നവർക്ക് ദുരന്തം സംഭവിക്കുമെന്ന വിശ്വാസം ഇന്നും ഒരു ചർച്ചാവിഷയമാണ്. നൈലിന്റെ കരകളിൽ ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങൾ നിലനിന്ന ഈ അത്ഭുത സംസ്കാരം, വാസ്തുവിദ്യയിലും, വിശ്വാസങ്ങളിലും, മരണാനന്തര ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സങ്കൽപ്പങ്ങളിലും ലോകത്തിന് നൽകിയ സംഭാവനകൾ വളരെ വലുതാണ്. അവരുടെ കഥകളും നിഗൂഢതകളും ഇന്നും നമ്മെ ആകർഷിക്കുകയും വിസ്മയിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.